Choroba Alzheimera to choroba neurodegeneracyjna, która rozwija się podstępnie, gdyż przez wiele lat może nie dawać oczywistych objawów. Powszechnie utożsamia się ją z zanikiem pamięci, ale w rzeczywistości jest to choroba śmiertelna, uszkadzająca mózg. Dziś obserwujemy wzrost zachorowań na schorzenia neurodegeneracyjne, w tym głównie na chorobę Alzheimera. Zdaniem specjalistów bardzo istotne jest przestrzeganie odpowiedniej diety, która powinna dostarczyć choremu ważnych składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Na świecie na chorobę Alzheimera cierpi około 44 milionów osób, i można przyjąć, że co 3 sekundy diagnozowany jest nowy przypadek. Częstotliwość występowania zwiększa się wraz z wiekiem. W grupie wiekowej 65-69 lat choruje 6% populacji, a po osiemdziesiątce – już 20%.
Liczy się styl życia
W przypadku chorób neurodegeneracyjnych dieta jest kluczowym segmentem skutecznej profilaktyki. Dziś już nikt nie ma wątpliwości, że jedną z przyczyn wzrostu zachorowań jest najogólniej mówiąc nieodpowiedni styl życia. Codzienny pośpiech i natłok obowiązków sprawiają, że ludzie nie przywiązują wagi do właściwej diety, która często jest wysoko przetworzona i prozapalna. Dieta, która ma chronić organizm przed zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym, musi charakteryzować się dużą gęstością odżywczą, bogactwem substancji przeciwzapalnych, dużą ilością antyoksydantów.
Dieta bardzo wysoko przetworzona, bogata w konserwanty, genetycznie modyfikowana, sztucznie wzbogacana w syntetyczne witaminy – może przynieść wiele szkód, z których pacjenci nie do końca zdają sobie sprawę. Nie dbając o zdrowe menu u pacjentów nasilić się mogą stany zapalne, gdyż trzeba liczyć się ze wzrostem wolnych rodników, cytokin zapalnych co zdecydowanie wpływa na rozwój chorób neurologicznych a nawet nowotworowych.
Sezonowe i wysokiej jakości produkty
Chorzy na schorzenia neurodegeneracyjne powinni stosować dietę sezonową i lokalną, opierającą się na wysokiej jakości produktach. Muszą one stanowić źródło pełnowartościowego białka, zdrowych tłuszczy i węglowodanów. Węglowodany są bardzo istotne, aby nie posiadały wysokiego indeksu glikemicznego, ponieważ przy chorobach neurodegeneracyjnych istnieje ogromne prawdopodobieństwo rozregulowania gospodarki glukozowo – insulinowej, co też negatywnie będzie wpływać na ośrodkowy układ nerwowy. W tym przypadku doskonałym rozwiązaniem będzie wprowadzenie do diety węglowodanów o spowolnionym uwalnianiu cukrów, co też zabezpieczy przed rozregulowaniem gospodarki insulinowo-glukozowej.
W przypadku chorób neurodegeneracyjnych, a zwłaszcza choroby Alzheimera, musimy zdawać sobie sprawę, że blaszki starcze (amyloidowe ) odkładające się w ośrodkowym układzie nerwowym, rozkładane są przez ten sam enzym, który rozkłada insulinę. Możliwości wydzielnicze naszego organizmu, w kierunku tego enzymu, są bardzo ograniczone. Jednym słowem jeżeli zaserwujemy sobie dietę wysokoprzetworzoną, nasz organizm wyprodukuje za dużo insuliny, a cały enzym zostanie wykorzystany do jej rozłożenia. Efekt będzie taki, że zacznie go brakować do rozłożenia blaszek amyloidowych . To również jest jeden z powodów nasilania się stanów demencyjnych, które są ściśle powiązane z profilem glukozowo – insulinowym.
Czy istnieją modele diety, które warto zastosować?
Rekomendowaną dietą w przypadku choroby Alzheimera jest dieta śródziemnomorska. Charakteryzują ją bardzo wysoka gęstość odżywcza.
Takie menu powinno zawierać pełnowartościowe i lekkostrawne białka, dobre tłuszcze i węglowodany. Źródłem zdrowych tłuszczy w takiej diecie niewątpliwie będą: oliwa z oliwek, oleje nierafinowane, tłuste ryby, nasiona, orzechy czy tłuszcze odzwierzęce. Oleje bogate w kwasy Omega 3, które działają przeciwzakrzepowo również będą silnie odżywiać i regenerować tkankę mózgową.
Dieta śródziemnomorska opiera się głównie na świeżych produktach, które nie zostały poddane bardzo wysokiej obróbce termicznej. Zasady diety śródziemnomorskiej możemy przenieść w bardzo prosty sposób na naszą szerokość geograficzną stosując produkty sezonowe, lokalne i ekologiczne.
Podsumowując dieta oparta na nieprzetworzonych, naturalnych produktach roślinnych i odzwierzęcych, ograniczająca spożycie rafinowanych mąk, tłuszczy i prostych cukrów odgrywa istotną rolę w profilaktyce procesów neurodegeneracyjnych i choroby Alzheimera. Jednak trzeba pamiętać, że sama dieta to nie wszystko. Istotne jest holistyczne podejście, profilaktyka, na którą składa się odpowiednio dobrana suplementacja, zdrowy i aktyny styl życia.
mgr Edyta Węcławska, dietoterapeuta i członek rady naukowej Biotomedu.